डिजिटल रुपया म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते, भारताचा डिजिटल रुपया क्रिप्टोकरन्सीपेक्षा कसा वेगळा आहे.-What is Digital Rupee and how does it work, how is India's Digital Rupee different from Cryptocurrency

डिजिटल रुपया म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते, भारताचा डिजिटल रुपया क्रिप्टोकरन्सीपेक्षा कसा वेगळा आहे.-What is Digital Rupee and how does it work, how is India's Digital Rupee different from Cryptocurrency

डिजिटल रुपया हे केंद्रीय बँकेने जारी केलेले कायदेशीर चलन आहे. सोप्या भाषेत सांगायचे तर डिजिटल चलन म्हणजे आरबीआयने डिजिटल स्वरूपात जारी केलेल्या चलनी नोटा. भारतात दोन प्रकारचे डिजिटल चलन असेल.

डिजिटल रुपया म्हणजे काय?-What is Digital Rupee?

 भारतीय रिझर्व्ह बँक म्हणते की CBDC हे केंद्रीय बँकेने डिजिटल स्वरूपात जारी केलेले कायदेशीर चलन आहे. आरबीआयच्या वेबसाईटनुसार, “हे कागदी चलनासारखेच आहे आणि कागदी चलनासोबत देवाणघेवाण करता येते. फक्त त्याचे स्वरूप वेगळे आहे. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, डिजिटल करन्सी (CBDC) किंवा डिजिटल रुपया या RBI द्वारे डिजिटल स्वरूपात जारी केलेल्या चलनी नोटा आहेत. इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात असलेला रुपया संपर्करहित व्यवहारांसाठी वापरला जाऊ शकतो. भारतात दोन प्रकारचे डिजिटल चलन असेल. किरकोळ CBDC (CBDC-R) आणि घाऊक CBDC (CBDC-W). रिटेल सीबीडीसी सर्वांसाठी वापरण्यासाठी उपलब्ध असतील, तर घाऊक सीबीडीसी निवडक वित्तीय संस्थांसाठी उपलब्ध असतील.

डिजिटल रुपयाचे फायदे.-Advantages of Digital Rupee

 CBDC वापरण्याचे अनेक फायदे होतील. अर्थ राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी गेल्या वर्षी लोकसभेत सांगितले होते की, “डिजिटल रुपयाचे अनेक फायदे होतील. यामुळे केवळ रोख रकमेवरील अवलंबित्व कमी होणार नाही, तर सीबीडीसी अधिक मजबूत, कार्यक्षम, विश्वासार्ह, नियंत्रित आणि कायदेशीर पेमेंट पर्यायाकडे नेतील.” देशात आरबीआयचे डिजिटल चलन (ई-रुपी) सुरू झाल्यानंतर, तुमच्याकडे रोख ठेवण्याची गरज कमी होईल किंवा ती ठेवण्याची गरज भासणार नाही. लोक त्यांच्या मोबाईल वॉलेटमध्ये डिजिटल चलन ठेवू शकतील. बँकेच्या पैशात आणि रोख रकमेतही ते सहजपणे रूपांतरित केले जाऊ शकते.

व्यवहारांवर अधिक देखरेख.-More monitoring of transactions.

 व्यवहाराची किंमत कमी करण्याव्यतिरिक्त, हे डिजिटल चलन अधिकृत नेटवर्कमध्ये होणाऱ्या सर्व व्यवहारांमध्ये सरकारला प्रवेश देईल. अशा प्रकारे देशात येणाऱ्या आणि बाहेरून येणाऱ्या पैशावर अधिक नियंत्रण राहील. याशिवाय बनावट नोटांच्या समस्येपासूनही सुटका होईल. कागदी नोटा छापण्याचा खर्च वाचेल. डिजीटल चलन जारी झाल्यानंतर कायमचे राहील आणि ते कधीही खराब होणार नाही.

अधिक सुरक्षित-More Secure

 CBDC पारंपारिक डिजिटल व्यवहारांपेक्षा अधिक सुरक्षित आहे, कारण ते ब्लॉकचेनवर आधारित आहे जे खंडित करणे खूप कठीण आहे. ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानामध्ये पेमेंट जलद होते. CBDC चा वापर कॅशलेस अर्थव्यवस्थेत आणखी बदल घडवून आणू शकतो. CBDC च्या वापरामुळे कॅशलेस पेमेंटला प्रोत्साहन मिळेल आणि बँकिंग लँडस्केपमध्ये सकारात्मक बदल होईल.

क्रिप्टोकरन्सी आणि डिजिटल रुपयामधील फरक-Difference Between Cryptocurrency and Digital Rupee

 क्रिप्टोकरन्सी आणि सेंट्रल बँक डिजिटल चलनामधील मुख्य फरक म्हणजे क्रिप्टो हे पूर्णपणे खाजगी चलन आहे. हे लेजर टेंडर (कायदेशीर चलन) नाही आणि त्यावर कोणत्याही सरकारचे निरीक्षण केले जात नाही. तसेच त्यावर कोणत्याही सरकारी किंवा केंद्रीय बँकेचे नियंत्रण नाही. डिजिटल चलन पूर्णपणे नियंत्रित आहे. हे सरकारने मंजूर केले आहे आणि पूर्णपणे सरकारी समर्थित कायदेशीर निविदा आहे. क्रिप्टोकरन्सीचा दर चढ-उतार होत असताना, डिजिटल चलनात असे काहीही होणार नाही. रोख चलनाप्रमाणेच त्याचा परिणाम होईल. तुम्ही डिजिटल रुपयाचे रोखीत रूपांतर करू शकाल.