भारतातील ग्रामीण भाग, गावे, लहान शहरे यासाठी सर्वोत्कृष्ट लघु व्यवसाय कल्पना (Best
Small Business Ideas for Rural Areas, Villages, Small Towns in India)
आत्मनिर्भर
भारत, ही कल्पना सरकारद्वारे प्रसारित आणि समर्थित
आहे, ती तांत्रिक आणि आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होण्यासाठी
आहे. हे नवीन-युगातील उद्योजकांना जोखीम पत्करण्यास आणि कमाल मर्यादा तोडण्यासाठी
त्यांच्या दृष्टीकोनात ठाम होण्यासाठी प्रोत्साहित करते. सरकारचा हा उपक्रम केवळ
मोठ्या-शहरातील उद्योजकांसाठी नाही तर त्याचे सार्वत्रिक आकर्षण आहे आणि ते
लहान-शहर/गाव-स्तरीय उद्योजकांसाठी देखील आहे.
70%
पेक्षा जास्त लोकसंख्या खेडे आणि लहान शहरांमध्ये राहते, या
भागात नवीन व्यवसाय सुरू करण्याच्या संधी अधिक आहेत. ग्रामीण भागातील बहुतांश
व्यवसाय प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे शेती किंवा संबंधित क्षेत्रावर अवलंबून
असल्याने, वेळोवेळी
अन्वेषण आणि भरभराटीसाठी अनेक संधी उपलब्ध आहेत. छोट्या शहरांमध्ये शोधल्या जाऊ
शकणार्‍या काही व्यावसायिक कल्पनांची चर्चा उद्योजकांनी करण्यासाठी खाली केली आहे.
किरकोळ दुकान
बहुसंख्य
लोकसंख्या ग्रामीण भारतात राहत असल्याने, या चिन्हांकित भागात सुनियोजित किरकोळ
दुकानांची कमतरता आहे. लोकसंख्येच्या भिन्न विभागासाठी आउटलेट विविध प्रकारचे असू
शकतात. असाच एक अतिशय सोपा आणि व्यावहारिक पर्याय म्हणजे किराणा स्टोअर उघडणे.
कोविड
संकटाने किराणा दुकान मालकांची लवचिकता आणि नवीन परिस्थितीनुसार शिकण्याची आणि
बदलण्याची अनुकूलता सिद्ध केली आहे. हा एक अतिशय व्यवहार्य पर्याय आहे आणि किराणा
स्टोअर योग्य ठिकाणी उघडले असल्यास, चांगली ग्राहक सेवा आहे आणि चांगली
साठा (पुरवठा साखळी) असल्यास कधीही मागणी नाही. ग्रामीण भागात उघडता येणारी इतर
दुकाने आहेत:
Ø
मिठाईची दुकाने
Ø
शिंपी दुकान
Ø
इलेक्ट्रॉनिक्स दुकान
Ø
सलून दुकान
Ø
सौंदर्यप्रसाधनांचे दुकान
Ø
दुचाकी/चारचाकी मेकॅनिक
Ø
फळांचे दुकान/रसाचे दुकान
Ø
टीव्ही/रेडिओ/मोबाइल मेकॅनिक
Ø
इलेक्ट्रिकल/प्लंबरचे दुकान
वर
नमूद केलेली दुकाने उघडण्याआधी विशिष्ट स्तरावरील तज्ञ असणे आवश्यक आहे. दुकान
उघडण्यासाठी काही कौशल्ये आणि ज्ञान असणे आवश्यक आहे. तथापि, किरकोळ
आउटलेट उघडण्याचा एक फायदा असा आहे की, व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कमी वेळ लागतो
आणि प्रत्येक ठिकाणी अशा आवश्यक वस्तूंची मागणी केली जाते.
पिठाची चक्की
आणखी
एक कल्पना जी शोधण्यासारखी आहे ती म्हणजे पीठ गिरणीची स्थापना. ग्रामीण भागात
पिठाच्या गिरण्यांसाठी कच्च्या मालाची (तृणधान्ये) तुटवडा नाही, शिवाय,
शहरी भागात दिसणारे पॅकबंद पीठ लोक बाजारातून विकत घेतात . जर तुम्ही इतर धान्ये जसे की कॉर्न,
ओट्स, बार्ली, ज्वारी
आणि मसाले जसे की हळद, मिरची इ. पीसले तर हा एक अतिशय व्यवहार्य आणि
फायदेशीर व्यवसाय आहे.
पिठाची
गिरणी नफ्यावर जवळच्या शहरे आणि गावांना देखील उत्पादने पुरवू शकते. हा एक चांगला
व्यवसाय आहे आणि व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि चालविण्यासाठी मर्यादित पैशांची
आवश्यकता आहे परंतु चांगले विद्युत कनेक्शन आहे.
लहान उत्पादन युनिट्स
स्थानिक
भागातील मागणी पूर्ण करण्यासाठी तसेच जवळच्या गावांना आणि शहरांना उत्पादनांचा
पुरवठा करण्यासाठी ग्रामीण भाग आणि लहान-शहर ही लहान उत्पादन युनिट सुरू
करण्यासाठी आदर्श ठिकाणे आहेत. हे उत्पादन युनिट विविध उत्पादनांसाठी असू शकतात
जसे की:
Ø
अगरबत्ती
Ø
मेणबत्ती / आगपेटी
Ø
पेपर कप/पेपर प्लेट
Ø
पॅकेजिंग उत्पादने
Ø
डिस्पोजेबल पिशव्या इ.
या
उत्पादनांना शहरी भागात मोठी बाजारपेठ आहे, तर
कच्चा माल ग्रामीण भागात मुबलक प्रमाणात उपलब्ध आहे, ज्यामुळे
जलद परतावा मिळून फायदेशीर व्यवसाय बनतो.
कपड्याचे दुकान
विशेष प्रसंगी किंवा दैनंदिन गरजांसाठी कपडे खरेदी
करण्यासाठी मोठ्या शहरांमध्ये जाणे हे खेड्यांमध्ये सामान्य आहे. चांगल्या ब्रँड्स, फॅब्रिक्स आणि
विविधतेसह कपड्यांचे दुकान सुरू करणे हा यशाचा निश्चित मार्ग आहे बशर्ते मालकाचे
कपडे पुरवठादारांकडून चांगले संपर्क असतील आणि पुरवठा साखळी अबाधित असेल.
जर तुम्ही अत्याधुनिक फॅशन, डिझाईन आणि कपड्यांची
शैली देऊ शकत असाल, तर खेडोपाडी आणि लहान शहरांमध्ये उत्पादनांना चांगली मागणी असेल.
तुम्ही टेलरिंग सेवांची व्यवस्था देखील करू शकता आणि स्टोअरमध्ये क्लायंटसाठी
हाताने बनवलेली उत्पादने देऊ शकता.
कुक्कुटपालन / पशुधन शेती
कुक्कुटपालन व्यवसाय सरकारी संस्थांच्या सक्रिय पाठिंब्याने
वेगाने वाढत आहे. शिवाय, ते भांडवल-गहन नाही आणि जास्त जमिनीची आवश्यकता नाही. तथापि, व्यवसाय
चालविण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीला काही अनुभव असणे आवश्यक आहे. ग्रामीण आणि शहरी
भागात पोल्ट्री उत्पादनांना मोठी मागणी आहे ज्यामुळे गुंतवणुकीवरील परतावा कमी
होण्यास मदत होते. सुरुवातीला तुम्ही मर्यादित संख्येने पक्ष्यांसह सुरुवात करू
शकता आणि पक्ष्यांची गुणवत्ता आणि विविधता देखील पाहू शकता आणि कालांतराने व्यवसाय
वाढवू शकता. स्थानिक मागणीसह, तुम्ही शहरांमध्ये मांस/अंड्यांची जाहिरात आणि विक्री करू
शकता.
खत/कीटकनाशकांचे दुकान
ग्रामीण अर्थव्यवस्था मुख्यत्वे शेतीवर आधारित असल्याने
खत/कीटकनाशक व्यवसाय सुरू करणे योग्य आर्थिक अर्थ आहे. व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी
परवान्यासाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे. शिवाय, तुम्ही खते आणि
कीटकनाशकांसह बियाणे देखील ठेवू शकता.
शिक्षक सेवा
ग्रामीण भागात योग्य शिक्षकांची कमतरता ही एक मोठी समस्या
आहे आणि केंद्रावर नियुक्त केलेल्या पात्र शिक्षकांसह शिकवणी केंद्र सुरू करणे ही
एक चांगली व्यवसाय कल्पना असू शकते. हे केवळ पात्र स्थानिक तरुणांनाच रोजगार देणार
नाही तर मुलांना त्यांच्या घराजवळ एक चांगली शिक्षण संस्था शोधण्यात मदत करेल.
व्यवसायासाठी जास्त भांडवल आणि जागेची आवश्यकता नसते आणि, तुमच्याकडे
केंद्र चालवण्याची पात्रता आणि आवश्यक कौशल्ये असल्यास, एक्सप्लोर
करण्याची एक चांगली व्यवसाय संधी आहे. शिकवण्याची सेवा मर्यादित मनुष्यबळासह सुरू
होऊ शकते परंतु कालांतराने वाढेल.
दूध/दुग्ध केंद्र
ग्रामीण भागात दूध मुबलक असल्याने दूध केंद्र चालवणे हा एक
चांगला व्यवसाय आहे. हे वैयक्तिक घरातून दूध गोळा करून डेअरी फार्मला पुरवू शकते.
केंद्र सुरू करण्यासाठी निधीची आवश्यकता कमी आहे, तथापि, केंद्र
चालविण्यासाठी व्यक्ती पात्र असणे आवश्यक आहे. डेअरी फार्मशी जोडूनच दुधाचे संकलन
आणि पुरवठा शक्य आहे. स्थानिक डेअरी प्रकल्प सुरू करण्यासाठी, एखाद्याला निधीची
आवश्यकता असते ज्याचा लाभ बँकांसह विविध वित्तीय संस्था आणि NBFC
कडून मिळू शकतो.
टिप्पण्या